کتاب «ولایت در قرآن»؛ گزیده بخش چهارم طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن

«بنده یک ماه رمضان در مسجد امام حسن مشهد سخنرانی مستمر ۳۰ جلسه‌ای داشتم. در آن سخنرانی‌ها راجع‌به توحید، امامت، ولایت، نبوت و سایر مباحث اساسی بحث شده‌است که الان هم آن‌ها را تأیید می‌کنند. این‌ها پایه‌های فکری برای ایجاد یک نظام اسلامی بود.»

معظم له در مقدمه‌‌ای که پیرامون این مطالب در سال ۱۳۵۳ مرقوم داشته‌اند، سه خصوصیت مهم آنرا مطرح می‌فرمایند:

1. معارف اسلامی از تجرد و ذهنیت محض خارج شده و ناظر به تکالیف عملی و زندگی اجتماعی است.
2. ارائۀ مسائل فکری اسلامی به صورت پیوسته و به عنوان اجزای یک واحد که نتیجۀ آن، طرحی کلی و همه‌جانبه از دین است که ایدئولوژی‌ای کامل و بی‌ابهام را برای بشریت به ارمغان آورده است.
3. محوریت قرآن کریم که بر مبنای آن به عنوان کامل‌ترین و موثق‌ترین سند، اصول اسلامی استنباط و فهم می‌گردد تا متکی بر سلیقه‌ها و نظرهای شخصی نبوده و نتیجۀ تحقیق، به راستی «اسلامی» باشد.

این کتاب، بخش چهارم از کتاب طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن است که محتوای جلسات معظم له را در قالب ۴ جلد ارائه کرده است. موارد تمایر و تفاوت مجموعه کتاب‌های «اندیشه ولایت» با اثر مذکور را عبارت است از:

1. کم‌تر بودن حجم کتاب
2. داشتن جذابیت بصری و ظاهری و استفاده از رنگ‌های مختلف
3. دسته‌بندی و موضوع‌بندی کتاب در کنار حفظ ساختار سخنرانی
4. طرح سوالاتی پیرامون مطلب در ابتدای هر مبحث
5. ارائۀ چکیدۀ هر مبحث در پایان آن
6. اضافه شدن آیات محوری به ابتدای هر بحث
7. برجسته کردن جملات مهم و محوری
8. نمودار درختی هر مبحث در پایان کتاب

«ایمان در قرآن»، «توحید در قرآن» و «نبوت در قرآن» سه جلد از مجموعه کتاب‌های «اندیشه ولایت» است که پیش از این کتاب تدوین شده است. اثر حاضر، جلد چهارم این مجموعه است که تحت عنوان «ولایت در قرآن» ارائه می‌گردد. در این کتاب، پس از تبیین و اهمیت جایگاه ولایت، بهتعریف ولایت و ابعاد سه‌گانۀ آن پرداخته شده است.

خصوصیات و ویژگی‌های انسان و جامعۀ ولایتمدار، مصداق ولیّ جامعه، ولایت طاغوت، هجرت و نسبت آن با ولایت و ثمرات آن از دیگر موضوعات کتاب در کنار سایر مسائل بحث شده در آن است.